Zasady żywienia w dnie moczanowej

Zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych w przypadku dny moczanowej jest bardzo ważna. Według najnowszych informacji odpowiednia modyfikacja diety może obniżyć stężenie kwasu moczowego we krwi o około 1-2 mg/dl. Jest to niezwykle istotne wsparcie leczenia. Obecnie właśnie dużą wagę przykłada się do postępowania żywieniowego by móc utrzymać lub nawet obniżyć dawki stosowanych leków.

Dieta w dnie moczanowej powinna dostarczać wszystkich składników odżywczych, mineralnych oraz witamin.

Powinna być normokaloryczna lub jeśli występuje nadwaga/otyłość z niewielkim (stopniowo pogłębianym) deficytem energetycznym. Drastyczne obniżenie kaloryczności lub głodówki mogą nasilać objawy dny.

Najważniejszym aspektem diety jest unikanie produktów zawierających duże ilości związków purynowych – to w wyniku ich przemian powstaje w organizmie kwas moczowy. Dodatkowo zaleca się eliminację lub jak największe ograniczenie spożycia produktów wysokoprzetworzonych, słodyczy, alkoholu oraz cukru.

Bardzo ważne jest dbanie o odpowiednie nawodnienie – zaleca się by osoby cierpiące na dnę wypijały dziennie około 3 litry płynów. W miarę możliwości należy pić wodę i inne płyny regularnie przez cały dzień. Pozwoli to utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu oraz stałe stężenie kwasu moczowego.

Ilość posiłków w ciągu dnia jest dowolna – warto jednak przypilnować by ostatni z nich był zjedzony na około 3-4 godziny przed snem. Zmniejszy to ryzyko nocnego kumulowania się kwasu moczowego. Z tego względu warto przed snem wypić przynajmniej szklankę wody.

Podstawą żywienia powinny być produkty zbożowe, orzechy, warzywa, jaja, chudy nabiał oraz owoce. Tak jak w przypadku standardowej diety należy dbać o różnorodność produktów.

Zawarta w nabiale kazeina oraz laktoalbumina dodatkowo zwiększają wydalanie kwasu moczowego. Antocyjany zawarte w warzywach i owocach będą zmniejszały stan zapalny. Co ciekawe regularne spożywanie wiśni może zmniejszać ryzyko napadów oraz ewentualne dolegliwości bólowe. Zgodnie z zaleceniami Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej sugeruje się obniżenie spożycia mięsa oraz ryb do 170 g dziennie. Najlepiej wybierać chude jak np. kurczak, indyk, dorsz czy mintaj. Mięso można zastąpić nasionami roślin strączkowych, które powinny pojawiać się w diecie minimum raz w tygodniu.

 

Jakie produkty są niewskazane podczas dny moczanowej?

Tak jak zostało to wspomniane wyżej osoby z dną powinny unikać spożywania produktów o wysokiej zawartości puryn. Przede wszystkim są to produkty pochodzenia zwierzęcego – mięso ( w tym również dziczyzna), podroby, konserwy, wędliny, kiełbasy, smalec, łój, słonina, owoce morza, tłuste ryby (łosoś, halibut, makrela, sardela, śledź), pełnotłuste sery białe, żółte, topione i pleśniowe. Dotyczy to również potraw przygotowywanych na ich bazie jak np. wywary na kościach, rosoły, galarety. Niewskazane są wszelkiego rodzaju produkty wędzone (mięso, ryby, sery, przyprawy, grzyby, owoce).

Z kolei w przypadku innych grup spożywczych zaleca się znaczne ograniczenie spożycia szpinaku, rabarbaru grzybów oraz drożdży ( różnego rodzaju wypieki oraz piwo).

Do produktów, w których występują puryny zalicza się także nasiona roślin strączkowych. Kiedyś zalecano ich eliminację. Jednakże zgodnie z aktualnym stanem wiedzy nie wpływają one na podniesienie stężenia kwasu moczowego we krwi. Z tego względu jak najbardziej mogą pojawiać się w diecie osób z dną.

Udowodniono, także że glukoza i fruktoza mogą ulegać przemianom, w których powstaje kwas moczowy oraz jednocześnie hamować jego wydalanie. Dlatego zaleca się zrezygnowanie ze stosowania cukru i miodu. Wszelkiego rodzaju słodycze, soki owocowe i słodkie napoje również są niewskazane.

 

Sposób żywienia osób cierpiących na dnę moczanową jest bardzo ważny. Odpowiednio skomponowana dieta oparta na produktach o niskiej zawartości związków purynowych może być cennym wsparciem leczenia i sposobem na zapobieganie kolejnym napadom bólowym. Dodatkowe korzyści zdrowotne przyniesie eliminacja spożycia alkoholu oraz cukru oraz dbałość o regularną aktywność fizyczną (umiarkowaną i dostosowaną do indywidualnych możliwości).

 

  1. Beyl, Jr.,R. N., Hughes, L., Morgan, S. (2016). Update on Importance of Diet in Gout. The American Journal of Medicine, 129(11), 115 – 1158
  2. Choi HK, Atkinson K. Karlson WE. Willett W. Curhan G. Purine-Rich Foods, Dairy and Protein Intake, and the Risk of Gout in Men. N Engl J Med 2004;350:1093-103.
  3. Kozłowska L. Hiperurykemia i dna moczanowa. [w:] Włodarek D, Lange E, Kozłowska L, Głąbska D. Dietoterapia.  Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2015.
  4. Ragab,Elshahaly M.,Bardin T. Gout: An old disease in new perspective – A review. Journal of Advanced Research, 2017, 5 (8): 495-511. .
  5. Teng GG. Pan A. Yuan JA, Koh WP. Food Sources of Protein and Risk of Incident Gout in the Singapore Chinese Health Study. Arthritis Rheumatol. 2015, 67(7): 1933–1942.
  6. Tina HT. Chiu, Chin-Hsiu Liu, Chia-Chen Chang, Ming-Nan Lin, Chin-Lon Lin. Vegetarian diet and risk of gout in two separate prospective cohort studies. Clinical Nutrition Available online 2019 . https://doi.org/10.1016/j.clnu.2019.03.016
  7. Torralba KD, De Jesus E, Rachabattula S. The interplay between diet, urate transporters and the risk for gout and hyperuricemia: current and future directions. International Journal of Rheumatic Diseases 2012, 15(6):499-506. doi: 10.1111/1756-185X.12010. Epub 2012 Oct 22.
  8. Villegas R., Xiang Y.B., Elasy T., et al.: Purine-rich foods, protein intake, and the prevalence of hyperuricemia: the Shanghai Men’s Health Study. Nutr. Metab. Cardiovasc. Dis., 2011, 22, 409-416
  9. Zhank, Y., Neogi, T., Chen, C., Chaisson, C., Hunter, D.J., Choi, H.K. (2012). Cherry Consumption and Decreased Risk of Recurrent Gout Attacks. Arthritis & Rheumatism, 64(12), 4004 – 4011